به نقل از «پارسینه»

حمله‌ها به «پایتخت»، نقد است یا عقده‌ای‌بازی؟/ سپاه خوب است یا ابراهیم تاتلیس و شجریان؟/ آیا منتقدان این سریال بازی را باختند؟/ سقوط بالن نقی و ارسطو و سرانجام ماجرای ازدواج سارا و نیکای نوجوان

تاریخ انتشار: ۱۲ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۸۸۵۳۸۲

به گزارش پارسینه :شما خسته نشدید؟ ما که خسته شدیم؛ از روزی که پخش فصل پنجم مجموعه تلویزیونی پایتخت آغاز شد، انتقادات فراوانی به آن وارد آمده است. این در حالی است که در بین این انتقادات، کمتر موردی را می توان یافت که از منطق های نقد و بررسی درست و درمان برخوردار باشد. بیشتر نقدها به نظر می رسد، نوعی از بهانه جویی های افراطی است فقط به این دلیل که یکی از موسسات فرهنگی وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سرمایه گذاری برای تولید آن را بر عهده گرفته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بدیهی است که همین یک دلیل برای شکل گیری این موج انتقادات، کافی به نظر رسیده است؛ رویکردی که از هیچ منطقی پیروی نمی کند جز از این که جناح های مختلف سیاسی، بی هیچ ملاحظه هنری این مجموعه پرطرفدار را آماج حملات بی پایه و اساس قرار داده اند.

ایران‌آرت، نه نسبتی با موسسه‌ای که سرمایه‌گذار این سریال است دارد و نه قرابتی با عوامل سریال، فقط بر خود واجب می بیند که از حیثیت هنری هر اثر هنری دفاع کند و در این میان، ملاحظات سیاسی مختلف را در این امر دخالت ندهد. از همین روست که می گوییم انتقاداتی چون «چرا صدای شجریان پخش نمی شود اما ابراهیم تاتلیس می شود»، هیچ مشکلی را حل نمی کند و در حد غرولندی از سر عقده گشایی باقی می ماند. آیا بهتر نیست آرزو کنیم در صداوسیما صدای استادشجریان هم به مانند تاتلیس پخش شود تا اینکه از مورد دوم نیز جلوگیری به عمل آید؟

یکی دیگر از انتقادات هم که معلوم بود، در قسمت های آینده پاسخی درخور به آن داده خواهد شد، ماجرای ازدواج کودکان بود. در قسمتی که امشب، یازدهم فروردین ماه پخش شد، بالاخره مادر و پدر سارا و نیکا، مخالفت علنی خود را با خواستگاری از دختران چهارده ساله شان نشان دادند تا منتقدان این مورد از سریال، به اشتباه خود پی برده باشند. تا حالا می توان گفت ماجرای پایتختی ها و منتقدان شان یک هیچ به نفع نقی و خانواده اش پی گرفته می شود.

پیش از این هم اخبار مربوط به انتقادات به این مجموعه تلویزیونی را در ایران آرت پوشش داده ایم. اینجا در گزارشی گاهشمارانه همه این انتقادات و حواشی شان را برای تان گرد آورده ایم:

 

حاشیه اول؛ پخش و حذف رقص

در اولین مورد ممیزی بخش هایی از پایکوبی کاراکترهای سریال در قسمت سوم، واکنش هایی به همراه داشت. در قسمت سوم سریال نوروزی «پایتخت۵» که شخصیت «ارسطو» با بازی احمد مهران‌فر شادی و پایکوبی می‌کند، در بازپخش حذف شد و واکنش‌های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی به همراه داشت.

به دنبال حذف این بخش از قسمت سوم سریال «پایتخت۵» به کارگردانی سیروس مقدم و تهیه‌کنندگی الهام غفوری، محسن تنابنده با انتشار تصویری در صفحه شخصی اینستاگرم خود از صداوسیما خواست تا به مردم احترام بگذارد.

 

حاشیه دوم؛ حذف نام نویسنده

حاشیه بعدی در قسمت پنجم سریال ایجاد شد. جایی که نام «امیرحسین قاسمی» نویسنده این مجموعه، حذف شد.

امیرحسین قاسمی در واکنش به این موضوع در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت: «حذف اسم من از تیتراژ!!! بنا به مصلحت فقط تا پایان پخش سریال پایتخت سکوت می‌کنم.»

بعدتر الهام غفوری، همسرِ سیروس مقدم، کارگردان سریال پایتخت درباره حذف نام نویسنده از تیتراژ اینگونه توضیح داد: «با توجه به اینکه تیم نگارش ثابت سریال پایتخت با گروه های دیگر مشغول به کار بودند، آقای قاسمی تنها در نگارش سه قسمت ابتدایی سریال به خواست محسن تنابنده به عنوان کمک به گروه نویسندگان اضافه شد و با حضور خشایار الوند و اضافه شدن ایشان عملا همکاری ما با این دوست جوان به پایان رسید».

غفوری افزود: «به هر حال نگارش این سریال به تمرکز و سرعت عمل بالا نیازمند است و خشایار الوند به دلیل تمرکز بیشتر خواست به تنهایی ادامه کار را به دست بگیرد و این مساله با نظر مساعد محسن تنابنده همراه شد تا آقای قاسمی از گروه نویسندگان جدا شود و البته همه چیز با هماهنگی و طبق قرارداد مکتوب انجام شده است».

 

حاشیه سوم؛ ازدواج کودکان

پررنگ ترین اتفاقی که باعث اعتراض برخی جامعه شناسان و حقوق دانان شده است، طرح بحث ازدواج «سارا و نیکا»، دو شخصیت نوجوان این سریال بوده است.

واکنش ها به موضوع خواستگاری از سارا و نیکا دو کودک بازیگر در سریال پایتخت از همان روزهای اول پخش این سریال در نوروز امسال آغاز شد. حالا فعالین حقوق کودک معتقدند نمی‌توان در برابر این موج ایجاد شده از سوی تلویزیون برای ترویج ازدواج کودکان سکوت کرد و مسولین این رسانه باید در این زمینه پاسخگو باشند.

این ها همه در حالی است که خواستگاری از سارا و نیکا از جانب یکی از شخصیت های شیرین عقل و نه چندان موجه (رحمت) برای دو برادرش (رحمان و رحیم) صورت گرفت و مشخص بود که از جانب پدر و مادر این دو نوجوان با ممانعت روبه رو خواهد شد؛ اتفاقی که امشب و در قسمت یازدهم فروردین افتاد.

 

حاشیه چهارم؛ بازیگری از شبکه جم

قسمتی که شب گذشته یعنی دهم فروردین پخش شد، شاهد حضور بازیگری به نام نگین میرزایی بود که حاشیه‌ها و جنجال‌هایی را در فضای مجازی به‌پا کرد.

طبق اعلام کانال تلگرامی سینما، در بازپخش این سریال که امروز (11 فروردین) روی آنتن رفت، نام نگین میرزایی، بازیگری که کارمند شبکه جِم بوده است، دیگر در تیتراژ نبود.

در قسمت دهم سریال «پایتخت ۵»، بعد از آن‌که نقی (با بازی محسن تنابنده) و دیگر همراهانش در سفر به ترکیه به دلیل از دست دادن پول‌های خود، در خیابان‌ها سرگردان بودند، کُشتی‌گیری ترک که زمانی حریف نقی معمولی بوده است، او را به هتل، مرکز تفریحی و رستوران خود دعوت کرد.

در سر میز ناهار، زنی (با بازی نگین میرزایی) که خود را از ارامنه و بزرگ شده ایران معرفی کرد، نقش مترجم شکور (کشتی‌گیر ترک) و نقی و همراهانش را برعهده گرفت. حضور این بازیگر از همان دیشب در فضای مجازی و سایت‌ها جنجال به پا کرد.

 

حاشیه پنجم؛ ترغیب مردم برای سفر به ترکیه!

موج انتقادات از مجموعه پایتخت فقط محدود به سایت های اصلاح طلب نمانده و حالا سایت های نظیر تابناک هم از مجموعه تحت حمایت اوج انتقاد می کنند. اگر اصلاح طلبان از دیدگاه خودشان و مسائلی نظیر ازدواج زود هنگام سریال را نقد می کنند، اصولگرایان مساله شعار سال و حمایت از گردشگری داخلی را سوژه نقدهایشان کرده اند. در ادامه بخش هایی از یادداشت مفصل و انتقادی تابناک را می خوانید:

*سریال تلویزیونی پایتخت، که پیشتر و در فصل های گذشته، با حمایت از یوز و پلنگ ایرانی خودش را در دل مردم ایران جا کرد، هم اکنون برای ترکیه، تابلویی تبلیغاتی به بلندای فاصله چند صد کیلومتری شهر آدانا تا استانبول بلند کرده است و ابایی ندارد که نتیجه فصل پنجمش افزایش رغبت طبقه متوسط و چه بسا ضعیف ایرانی برای سفر به ترکیه شود.

 *سریال پر مخاطبی که تا پیش از آغاز فصل پنجمش توانسته بود با پرداختن به بسیاری از مشکلات و آسیب های اجتماعی کشور، در ایام نوروز میهمان بسیاری از خانواده های ایرانی باشد، حالا و در فصل جدیدش به سبک و سیاقی پیش می رود که انتقادهای بسیاری را متوجه محتوای سریال کرده است.

*نویسندگان و کارگردان سریال پایتخت 5 که در قسمت های آغازین این مجموعه تلویزیونی از حذف برخی سکانس ها و بخش های طنز سریال از مسئولان صدا و سیما گلایه مند بودند، روند این سریال را به گونه ای تنظیم و طراحی کرده اند که جدا از بخش های طنز و جذاب سریال، یک پیام مشخص را به مخاطب القا می کند. تأکید بسیار عجیب کارگردان، نویسنده و بازیگران این سریال بر مناظر زیبای شهر، امکانات تفریحی فوق العاده و آزادی هایی که برای آنها فراهم شده، به قدری زیاد است که هیچ عقل سلیمی نمی تواند منکر این مهم شود که این سریال خواسته و یا ناخواسته، بسیار موثر در حال تبلیغ سفر به ترکیه و مشخصاً استان و شهر آدانای این کشور است.

*اصرار بازیگران مرد سریال بر پوشیدن لباس های عجیب و غریب مثل شلوارک، تی شرت و پیراهن و گریم های عجیب تر روی صورت و مو در کنار دیالوگ های قابل تأملی که در بخش های مختلف سریال نمایش داده می شود، همگی به مخاطب ایرانی این پیام را القا می کند که می توانید با سفر به این شهر، اوقات لذت بخش و سراسر شادی را تجربه کنید.

 

حاشیه ششم؛ باز هم ماجرای کم تحملی برابر شوخی با لهجه ها با فرهنگ ها

از نقدها که بگذریم امروز نماینده بهشهر در گفت و گو با فارس گلایه های مفصلی داشت که بخشی از آن را در ادامه می خوانید:

علی‌محمد شاعری با بیان اینکه در سریال پایتخت، مازندرانی‌ها افرادی ساده‌لوح که هر نوع سوءاستفاده‌ای بتوان از آنها داشت؛ معرفی شده‌اند، افزود: قسمت‌های پخش‌شده سریال پایتخت 5، این موضوع را القا می‌کند که مردم مازندران دور از مدنیت، سطحی‌نگر، عقب‌مانده، دنیاندیده و در زبان عامه «خارج‌نرفته»، ساده‌لوح و ناآشنا به فناوری‌ها و علوم و فنون روز هستند.

وی با اشاره به اینکه مازندران افتخار تقدیم 10 هزار شهید را به انقلاب اسلامی در دفاع از حریم ولایت و اهل بیت(ع) دارد، اظهار کرد: شاید مسؤولان صدا و سیما و هنرمندان آن فکر می‌کنند فداکاری‌های بی‌نظیر مردم مازندران در ادامه راه امام، ولایت و شهیدان نیز از سادگی‌های اهالی این خطه بوده است؟!

شاعری در پایان گفته: صبر و نجابت مردم مازندران حدی دارد، اگر قرار است سریال دیگری با همین نام در قسمت‌های بعدی ساخته شود، از دست‌اندرکاران آن انتظار داریم که طرحی نو دراندازند و مردمان مازندران همیشه سرافراز را با نگاهی هوشمندانه‌تر و هنرمندانه‌تر و همراه با احترام در فضایی شاد و مخاطب‌پسند، معرفی کنند.

این در حالی است که همیشه شوخی مجموعه های تلویزیونی و سینمایی با فرهنگ ها و لهجه های مختلف، حاشیه ساز بوده است. حرف های این نماینده مجلس را نیز جز به همین کم تحملی نمی توان تعبیر کرد.

 

***

به گزارش ایران آرت، فصل پنجم سریال پایتخت، توانسته بسیاری از مردم را در تعطیلات نوروزی سرگرم کند؛ کم هنری نیست. همین قسمت امشب با لحظه های بسیار هیجان انگیز سقوط بالن در دریا، فاصله بسیار این مجموعه را با دیگر تولیدات صدا و سیما نشان داد. کاش بتوانیم غرض ورزی ها را کنار بگذاریم و با هر گرایش سیاسی، چوب لای چرخ مجموعه ای که توانسته خنده بر لب مردم بیاورد و آنها را سرگرم کند، نکنیم.

منبع: پارسینه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۸۸۵۳۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نسبت ما با فضای مجازی چگونه است؟ / تلاش «شبکه» برای ایجاد پرسش

امید طهرانی تهیه کننده مجموعه مستند «شبکه» در رابطه با شکل‌گیری ایده ساخت و انتخاب سوژه این مستند به خبرنگار مهر گفت: شبکه سه در رابطه با فضای مجازی قصد تولید یک مستند را داشت از همین رو با برگزاری چند جلسه با رویکردهای شبکه آشنا و در نهایت به تفاهم رسیدیم. خودم هم قبلا در این زمینه مطالعه و فعالیت هایی داشتم و با برگزاری مجموعه جلساتی با پژوهشگران، درختواره موضوعات را طراحی کردیم و پس از تلفیق موضوعات با یکدیگر به ۹ عنوان کلی برای تولید رسیدیم.

وی با اشاره به این‌که اکثر فعالیت های مرتبط با علوم انسانی، پیوست فضای مجازی دارد، مطرح کرد: اهمیت فضای مجازی و این سوژه با توجه به این‌که مساله روز جهان به شمار می‌رود برای همه محسوس است. عمدتا فعالیت های ما با فضای مجازی مرتبط است و تبیین و تعریف جامع از فضای مجازی مساله ای جدی است که در این مستند تلاش کردیم از دریچه همین مساله به تعریف و تبیین ابعاد مختلف فضای مجازی بپردازیم.

یک مستند کارشناسی با بیش از ۹ ماه پژوهش

این تهیه کننده مستند با اشاره به این‌که مجموعه مستند «شبکه» شامل ۹ قسمت می‌شود، گفت: این مستند در ۲ فاز تولید شده است، فاز اول شامل ۵ قسمت در سال ۱۴۰۱ و فاز دوم شامل ۴ قسمت در سال ۱۴۰۲ تولید شده است. تولید این مستند فرآیند پژوهشی قابل توجهی داشته است و ۶ ماه برای تولید ۵ قسمت اول و ۳ ماه برای تولید ۴ قسمت دوم پژوهش انجام شده است. همچنین در این مدت با پژوهشگران مختلف و مراکز تخصصی مختلف که در این زمینه فعالیت می‌کنند جلسه برگزار کرده و نکات آن ها را گردآوری کردیم. همچنین در قالب پیش مصاحبه و مشورت حدود ۸۰ جلسه کارشناسی داشتیم تا به لیستی ۲۵ نفره برای مصاحبه رسیدیم که در نهایت به واسطه محدودیت ها با ۱۸ نفر مصاحبه انجام دادیم.

وی در رابطه با موضوعات مستند، عنوان کرد: قسمت اول با موضوع «قدرت و فضای مجازی» آغاز می‌شود که نقش فناوری و شبکه بر مفهوم قدرت را مورد توجه قرار می‌دهد، این موضوع در قسمت های دیگر نیز مورد بررسی قرار گرفته است و نسبت فناوری و شبکه با اقتصاد، ارتباطات، هویت، سرگرمی، خانواده، هوش مصنوعی و حکمرانی در سایر قسمت ها مورد بررسی واقع شده است. تلاش ما بر این بوده هر موضوع را از دریچه تخصصی آن موضوع در کنار ادعاهای فضای مجازی در رابطه با آن موضوع بررسی کنیم. مثلا مفهوم ارتباطات به صورت تخصصی در کنار ادعای فضای مجازی مبنی بر گسترش ارتباطات توسط کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته است و نتیجه این بررسی ها به عنوان جمع بندی در یک قسمت از مجموعه ارایه شده است.

بی رحمی در قبال یک روایت جذاب و پرزحمت

طهرانی با یادآوری این‌که جمع بندی را در قالب روایت ارایه کرده اند، راجع به جنس روایت این مستند گفت: به غیر از یک قسمت، همه قسمت ها یک شخصیت دارند که راوی داستان است. حضور این راوی برای بهتر شدن قصه ساخته و پرداخته شده نویسنده آن قسمت است البته تمام موارد عنوان شده توسط این شخصیت مبنای پژوهشی دارد. تلاش کردیم روایت اول شخص داشته باشیم چرا که مخاطب ارتباط بهتری با آن برقرار می‌کند.

وی در رابطه با چالش‌های تولید این مستند، ضمن گلایه از بودجه پایینی که برای تولید این مستند در اختیارشان قرار گرفته است، مطرح کرد: خلق روایت و طراحی کاراکتری که متناسب با موضوع هر قسمت باشد و بتوانیم موضوع را از زبان او روایت کنیم کار پرچالش و سختی بود به عنوان مثال برای یک قسمت ۱۲ بار متن را بازنویسی کردیم و در قسمت هایی ۳ یا ۴ مرتبه متن می‌نوشتیم اما خوب نمی‌شد و بعضا جلسات چند ساعته داشتیم تا شخصیت جدیدی طراحی کنیم. برای ما خیلی مهم بود که روایت قصه گو بوده و برای مخاطب جذاب باشد.

وی با گلایه از نبود توجه کافی به جذابیت روایت در آنتن سیما، گفت: به نظر می‌رسد این مستند به صورتی که شایسته آن است مورد توجه قرار نگرفت و صرفا به عنوان یک برنامه برای پرکردن کنداکتور به آن نگاه شد در حالی که پخش این مستند در مراکز تخصصی مورد اقبال این محافل قرار گرفته و بحث و گفت‌وگوهای کارشناسی را به دنبال داشته است. همچنین نبود توجه به تولید مستند داستانگو برای مخاطب منجر به دلسردی ما شده و از مدل برخورد آنتن با اینگونه مستندها ناامید و دلخور شدیم.

مخاطب تصمیم می‌گیرد فضای مجازی چه آورده‌ای برایش دارد

طهرانی با اشاره به زمان و انرژی زیادی که صرف ضبط مصاحبه‌ها شده است، گفت: بیشترین فشار روی گروه در وهله اول بحث فشار مالی بود، بعد از آن تولید روایت، کار پرچالشی بود و با گذر از چالش‌های ضبط و مصاحبه، در زمینه های تصویربرداری و تدوین چالش قابل توجهی نداشتیم و کارها به خوبی انجام شد.

این مستندساز در پایان درباره دیگر ویژگی این مجموعه گفت: مجموعه مستند «شبکه» تلاشی است برای ایجاد پرسش و سوال در مخاطب که مجدد به ریشه های فناوری و ابزاری که در دست ما است، فکر کند و ببیند این فناوری به ما چه می‌دهد و از ما چه می‌گیرد. فضای مجازی هم مشابه هر فناوری دیگری پروتکل رفتاری مختص خود را دارد و سرویس هایی به ما ارایه می‌دهد و چیزهایی از ما می‌گیرد لذا باید توجه کنیم چه چیزهایی از ما می‌گیرد و چیزهایی که به ما می‌دهد چه کمکی به زندگی ما می‌کند. تلاش ما بر این بوده مخاطب با این مسایل آشنا شده و خود نسبت به این موارد و استفاده از این ابزار تصمیم بگیرد.

کد خبر 6093842 سید امیر شایان حقیقی